Son yıllarda bağırsaklarımızın ikinci beynimiz olduğuna dair pek çok söylemler duyuyoruz. Ve

böyle olduğuna dair kanıtlı çalışmalar da var. Özellikle bağışıklık denildiğinde

gastrointestinal (GI) sağlık ve stresin ortak noktası olabileceği düşünülmektedir.  Bunların

hepsi bağırsak mikroflorasıyla bağlantılıdır. Tüm bu konular özellikle sporcular tarafında da

önem kazanmaktadır. Egzersiz yoğunluğu arttığında, bağışıklık sistemine , solunum yollarına

ve bağırsak sağlığına etkileri olabilmektedir. Bunlar artmış solunum yolu rahatsızlıklarına ve

enfeksiyon risklerine, yine artmış GI(gastrointestinal) enfeksiyonlarına ve rahatsızlığa neden

olabilir. Bu durum performansı ve dayanıklılığı etkileyebilir. Spor kaynaklı hastalıklar ve

probiyotik etki mekanizmaları üzerine yapılan son araştırmalar, yararlı mikroorganizmaların

sporculara yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Probiyotikler dayanıklılık sporcularına nasıl fayda sağlar?

Antioksidan emilimi artırarak iyileşmeyi sağlarlar. Antrenmandan sonra serbest radikaller

bol olduğu için, sporcuların bu radikallerle her gün yüksek miktarda antioksidan alarak

başa çıkmaları gerekmektedir. İyileşme sırasında tüketildiğinde, probiyotikler antioksidan

emilimini arttırır ve böylece ihtiyacınız olduğunda ekstra serbest radikal ile mücadele

eder.

Probiyotikler, yorgun sporcularda azalmış olan doğal virüs savaşçısı interferonun daha

yüksek seviyelerde olmasını sağlayarak bağışıklık fonksiyonunu destekler. Bazı

dayanıklılık sporcularının, daha fazla egzersiz yapmayan daha az sağlıklı bireylerden nasıl

daha sık hastalandığını fark ettiniz mi?  Çalışmalar, sağlıklı bakterilerin yani

probiyotiklerin takviyesi ile yorgun sporcularda interferonların artmasını ve dolayısıyla

mononükleoz gibi hastalıklarda azalmanın olduğunu göstermiştir.

Sağlıklı bakteriler, protein ve yağların biyoyararlılığını ve emilimini artırarak sindirimi

artırır ve bu besinlerin mide ve bağırsaklardaki sindirimini geliştirebilir. Sporcular normal

bireylere göre en fazla besin gereksinimlerine sahiptir ve bu ihtiyaçlar sindirim

iyileştirildiğinde en iyi şekilde karşılanır. Dahası, mide bulantısı, bağırsak iltihabı, şişkinlik

ve gıdalara aşırı duyarlılığı akut olarak azaltabilir.

Peki beslenme de probiyotikler nasıl karşılanır?

Her gün doğal, fermente yiyecekler ve içecekler yiyin. Seçenekler yoğurt kefir,lahana

turşusu, boza, tarhana içerir. Daha fazla fermente gıda türü ve dahil ettiğiniz farklı

probiyotik suşları daha iyidir. Süt sanayi tarafından üretilen yoğurtların Lactobacillus

bulgaricus- Lactobacillus asidofilus karışımıyla üretilmesi etkili olmaktadır. Bir de

prebiyotik olarak adlandırılan sindirilmeyen fakat bağırsakta fermente olan , kolondaki

bakterilerin çoğalmasını ve etkinliğini olumlu yönde etkileyen besin ögeleri de vardır.

Bunlar ; yer elması , muz, soğan, sarımsak, tam tahıllar ve kurubaklagillerdir.

Özellikle kullanımda tavsiye ettiğiniz bir dönem var mıdır?

Özellikle kamp dönemlerinde probiyotik kullanımını tavsiye ediyorum. Deplasmanlara da

gidildiğinde yöresel besin farklılıkları, iklim koşulları bağışıklık sistemini düşürerek,

bağırsak sağlığını etkileyebilmekte ishal veya kabızlık gibi sorunlarla sık karşılaşmaktayız.

Bunu besinlerden farklı olarak eczanelerden probiyotikler şase veya tablet şekilde

alınarak 1 ay düzenli kullanarak da sağlayabiilriz. Sonrasında da sene içinde iki ayda bir

kür şeklinde alınabilir.

Uzm. Dyt. Neşe CEYLAN ZENGİN